Skarbiec

W ten piątkowy wieczór zuryskiego przedwiośnia publiczność może wybierać pomiędzy tragedią a komedią. Opcja tragiczna jest „serwowana” na górze, w operze: Dialogi karmelitanek Francisa Poulenca, dramat w trzech aktach rozgrywający się w czasach rewolucji francuskiej. W trakcie tego wieczoru 16 zakonnic skończy na scenie pod ostrzem gilotyny.

Albo może jednak Opera buffa, komedia: ten monodramat z impresariem Rico rozgrywa się na dole, na parkingu. Gdyż Rico Würfel jest parkingowym. A jego podziemne miejsce pracy opowiada fascynującą historię.

Gdy Würfel zjeżdża przez wjazd w swoim białym 911 Turbo S Cabriolet, pojazd zgrabnie wkomponowuje się w szereg aut powierzonych parkingowemu przez gości opery. Parkingowy zdaje się być kimś, kogo nie trzeba przesadnie zachęcać do interesującej rozmowy. Würfel to niezwykle komunikatywna osoba, która osiąga szczytową formę nie tylko wtedy, gdy opowiada o swoim 911. Można odnieść wrażenie, że to właśnie tutaj znajduje się podziemna scena Rico Würfela. W końcu kulisy są gotowe, gdyż Parkhaus Opéra nie jest zwyczajnym miejscem. Dlatego tu jesteśmy. Chcemy wiedzieć, o co tak naprawdę chodzi z sekretami sprzed 5000 lat, które kiedyś były tutaj zakopane w ziemi.

Nie ma czasu na próżnowanie, czas na kontrolny obchód z kolegą z pierwszej zmiany. Würfel podchodzi do tego na luzie. Ta praca ma też oczywiście swoje negatywne strony. Czyszczenie górnego poziomu, uwalnianie zakleszczonych biletów z automatu. Mimo to zapewnia wielką swobodę oraz bogactwo nieprzewidywalnych zdarzeń. „Nie znam w swoim życiu czegoś takiego jak nuda”, mówi parkingowy, „nigdy nie wiadomo, co się wydarzy. Przecież właśnie to sprawia, że ta praca jest tak ekscytująca”. I w zasadzie można to zrozumieć, wystarczy pomyśleć o jego publiczności oraz okolicy, operze, teatrze Bernhard Theater, klubie muzycznym Mascotte.

Wieczór przemija, za chwilę zabrzmi gong, w operze na scenę wmaszerują zakonnice. Na parkingu tłoczą się spóźnialscy. Würfel wędruje po swoim królestwie. Ten wykwalifikowany mistrz dekarstwa mieszka w Szwajcarii już od dwudziestu lat. Dorastał w dawnej NRD, we Frankfurcie nad Odrą w pobliżu polskiej granicy. Gdy upadł mur berliński, miał 19 lat. Ale Würfel pozostał, marząc o Porsche i udanej przyszłości. „Gdy miałem 32 lata, wyemigrowałem”, mówi. „Po prostu pojechałem na południe ze swoim kolegą Michaelem i zacząłem szukać pracy. Jak się okazało, znalazłem o wiele więcej”. Würfel poznał żonę, adoptował jej syna, a ostatecznie znalazł pracę na parkingu. „Bardzo lubię rozmawiać, jestem komunikatywny”, mówi z zadowolonym uśmiechem na twarzy. „To idealne predyspozycje do tej pracy. Oczywiście potrzeba też trochę szczęścia”. Jego praca jest odporna na kryzysy i warunki pogodowe. Würfel, dekarz, pracuje teraz pod ziemią. Kiedy zaczyna rano, jest ciekaw pogody, jaka będzie na górze w południe.

Równocześnie Würfel jest strażnikiem muzeum. Prowadzi nas na drugi koniec garażu, do części skierowanej w stronę jeziora, po czym oznajmia: „Tutaj znajduje się zintegrowane z parkingiem muzeum archeologiczne”. Teraz możemy w końcu poznać całą historię tego nadzwyczajnego miejsca. Gdy wówczas zjawiły się koparki i stworzyły wykop budowlany pod parking, natrafiono na liczne artefakty o międzynarodowym znaczeniu. Gdyż wiek znalezisk archeologów został ustalony aż na epokę brązu, czyli około 5000 lat przed współczesnymi czasami. Prace budowlane niezwłocznie wstrzymano na dziewięć miesięcy, a zespół składający się nawet z 60 archeologów pracował dzień i noc nad zabezpieczaniem śladów. Badacze szybko doszli do wniosku, że w tym miejscu, gdzie dziś pojazdy znajdują swoje tymczasowe schronienie, około 3234 roku przed Chrystusem żyli ludzie. Pozostałości osad doskonale zakonserwowanych w wilgotnym dnie jeziora zaliczają się do całego szeregu osad palafitowych [z domami umieszczonymi na palach – przyp. red.] w regionie Zurychu. To prawdziwie sensacyjne znalezisko, obejmujące drugie najstarsze zachowane drewniane drzwi świata, około 20 tysięcy kości zwierząt oraz prehistoryczne narzędzia, takie jak chochle, łuki lub kamienne siekiery. Dziś starożytne osady w regionie są częścią światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

A parking jest teraz miejscem do zwiedzania, w którym nowoczesna architektura spotyka archeologię. Nad rampą wjazdową goście opery są witani przez rzeźbę szwajcarskiego artysty Gottfrieda Honeggera, kształt ciemnogranatowych ścian dźwiękochłonnych jest wzorowany na kurtynie. W tle gra muzyka, a na ścianach teatralnie migoczą wideoinstalacje. Z tamtej strony od jeziora można zwiedzać „Okno Archeologiczne”. W szklanych gablotach są wystawione relikty z 5000 lat historii. Ukryte w wilgotnej glebie przez niemal wieczność, leżą teraz tutaj, starannie poukładane: sieć rybacka, peleryna, kapelusze, ostrza kamiennych siekier, artefakty z drewna, kości i poroża jelenia. To dobytek ludzi żyjących w tym miejscu w zlokalizowanej nad jeziorem osadzie palafitowych domów szeregowych. Dziś parkują poniżej samochody – a pomiędzy nimi leżą tysiące lat historii. W jakże nierealny sposób historia wkracza czasem w teraźniejszość.

Tutaj, w Parkhaus Opéra, jest prezentowana w pełnej krasie. Würfel zabiera nas teraz na wieczorny obchód, otwiera stalowe drzwi, za którymi szumią urządzenia i wydają dźwięki rury kanalizacyjne. A w portierni parkingowego rzuca okiem na monitor z obrazami kamer. To spokojna noc. Würfel wygląda przez okno, na morze samochodów. W końcu on też ma swoją kolekcję. „Współczesną!”, mówi, kierując wzrok na swoje białe 911. „Sześć samochodów Porsche!”, śmieje się, „jeden po drugim”. O tym, że parkingowi za kierownicą Porsche to raczej rzadkie zjawisko, wie również Würfel. „Samochód sportowy długo był jedynie marzeniem z dzieciństwa. Ale jestem przedsiębiorczy i realizuję swoje marzenia”.

Na górze na scenie dramat dobiega właśnie dramatycznego końca, rozbrzmiewają oklaski, są owacje na stojąco. A na dole wkrótce rozlegnie się dźwięk pierwszych silników, gdy goście opery zaczną wracać do domu. To również koniec zmiany Rico Würfela. Jego aplauzem jest warkot silników wielocylindrowych. „Znalazłem tutaj swoje szczęście”, mówi na pożegnanie. Tutaj, w Szwajcarii, pod operą. A chwilę później tylne światła jego 911 znikają w zuryskiej nocy.