Ikony stylu
Wykorzystał materiały stosowane w kosmonautyce, tworząc zegarek, i wymyślił okulary przeciwsłoneczne z wymiennymi szkłami: 50 lat temu Ferdinand Alexander Porsche założył swoje własne studio, stając się jednym z najbardziej wpływowych projektantów swojej epoki. Jego styl: ponadczasowy, rewolucyjny – i ikoniczny.
„Dobre wzornictwo musi być szczere”.
Ferdinand Alexander Porsche
W roku 1979 konferencja prasowa Yoko Ono przeszła do historii dizajnu, a to ze względu na mały, ale istotny dodatek: P’8479. Od tej chwili artystka i ówczesna towarzyszka życia Johna Lennona praktycznie nie pokazywała się publicznie bez tych przyciemnionych okularów. Stały się one jej znakiem rozpoznawczym.
P’8479 jest tylko jedną z licznych ikon, które w minionych pięciu dekadach zaprojektowano w biurze Porsche Design założonym w 1972 r. przez Ferdinanda Alexandra Porsche, w skrócie F. A., i jego brata Hansa-Petera. Wybitnie utalentowany dizajner uchodził za wizjonera twardo stąpającego po ziemi. Unikał jakichkolwiek zawijasów, podążając w swoich projektach w pierwszej kolejności za funkcjonalnością, szukając innowacji w technologii lub przetworzonych materiałach, wyznawał zasadę puryzmu popartego bezkompromisowym podejściem do jakości. Jego działalność po dziś dzień wywiera wpływ na działalność Porsche Design, aczkolwiek nie z tego powodu, że wytyczył ramy wzornictwa, lecz dlatego, że zdefiniował pewną postawę. Zakłada ona stałe poszukiwanie kolejnych klasyków i ponadczasowych wzorów w celu zdefiniowania produktów na nowo – jak w przypadku „ekskluzywnych okularów” z mechanizmem zmiany szkieł. Ich kształt nie zmienił się od ponad 40 lat, a na całym świecie sprzedano ok. jedenastu mln egzemplarzy.
Początki tego sukcesu sięgają dzieciństwa projektanta zmarłego w 2012 r. Albowiem jego filozofia wynikała ze zgoła praktycznych okoliczności. W jednym z wywiadów opisał swoje pierwsze usiłowania: „Od roku 1949 nie można było kupić żadnych zabawek. Zatem sami wymyślaliśmy sobie zabawki, konstruowaliśmy i tworzyliśmy je”. Najwyższy priorytet od samego początku miała funkcjonalność przedmiotów. Także w pamięci brata Hansa Petera F. A. jawi się jako pragmatyczny intelektualista: „Na Wielkanoc mama dała nam kosz pełen jajek do pomalowania”, wspomina. „Wówczas F. A. z metalowego pudełka po klockach zbudował maszynkę z obracalnym uchwytem, w którym mogliśmy zamocować jajka”.
Kreatywna osobowość:
F. A. Porsche at his desk in 1979. His designs were shaped by function and extraordinary materials.Swoje zrobiły niezliczone godziny w ówczesnym Biurze Rozwojowo-Konstrukcyjnym Porsche w Zuffenhausen, które wywarły wpływ na młodego F. A. Jak sam wspominał, miejsce to zapamiętał jako swoisty plac zabaw. „Chłonąłem jak gąbka wszystko, co widziałem i słyszałem, mając poczucie radości i dumy, że jestem częścią tego”. Już wkrótce pierwsze młodzieńcze próby przerodziły się w profesjonalne projektowanie. Już w 1958 r. projektant podjął pracę w przedsiębiorstwie, a w 1962 r. przejął nowo utworzony dział designu – i niedługo później, tworząc 911, zainicjował jedyną w swoim rodzaju linię wozu sportowego, który podbił świat.
Dzięki założeniu Porsche Design Ferdinand Alexander Porsche poszerzył w końcu swoją motoryzacyjną działalność designerską o wzornictwo produktowe i przemysłowe. Ale samochód sportowy nadal pozostał punktem odniesienia. Gdy skóra na pasek zegarka zostaje przejęta z wyposażenia wnętrz pojazdów, wirnik w zegarku automatycznym nawiązuje do kształtów felgi, a kopertom można nadać oryginalną kolorystykę lakierów samochodowych, wówczas inspiracje są oczywiste.
Filozofia wzornictwa F. A. była nacechowana pragmatyczną precyzją. Produkt o harmonijnej formie w jego oczach nie potrzebował „żadnych zdobień”. Takie przekonanie uwidacznia się także w pierwszym produkcie jego firmy, który wkrótce miał stać się projektem o ponadczasowej wartości: Chronograph I. Pierwszy w świecie zegarek utrzymany całkowicie w czerni wytyczył trend, który naznaczył kolejne pokolenia zegarków.
Tak dla założycieli biura projektowego rozpoczęła się nowa era. Decyzja o powołaniu go do życia nastąpiła po wycofaniu się wszystkich członków rodziny z działalności operacyjnej producenta wozów sportowych. F. A. projektował w pierwszej kolejności klasyczne dodatki – zegarki, okulary i wieczne pióra. Obecnie portfolio produktów jest nader szerokie i sięga od szczoteczek do zębów, perfumy i tostery poprzez czajniki, komputery i ubrania po projekty całych budynków, choćby Porsche Design Tower w Miami. Oprócz funkcjonalności Ferdinand Alexander Porsche ciągle poszukiwał odniesień do wyjątkowych materiałów. Tak właśnie biuro Porsche Design w 1980 r. wprowadziło na rynek pierwszy czasomierz z tytanu. To tamtej pory ten metal szlachetny kojarzył się jedynie z kosmonautyką. Ferdinand Alexander Porsche rozpoznał w nim materialną transpozycję własnego podejścia funkcjonalnego. Uwidacznia się on w długopisie „TecFlex”, znanym też pod numerem P’3310. Dzięki oplotowi ze stali nierdzewnej przyrząd do pisania wychodzi poza ramy codzienności, stając się kolejnym klasykiem.
Dzisiaj każdy z tych klasyków stanowi dziedzictwo F. A. Porsche. Albowiem jego postawa jest stylotwórcza, a sformułowane przez niego zasady są częścią tożsamości marki. Zgodnie z nimi wytwory powinny być przykładowo „szczere i bezkompromisowe”, „innowacyjne i przemyślane”, „luksusowe i purystyczne” lub „ponadczasowe i wysokogatunkowe”. To kodeks, który jest aktualny po dziś dzień i zgodnie z którym powstaje każdy produkt w Porsche Design. W końcu również te zasady opierają się na ikonicznej prostocie F. A. Porsche, który niegdyś tak nakreślił myśl przewodnią swojej wzorniczej filozofii: „Gdy przemyśli się funkcję rzeczy, wówczas forma niekiedy pojawia się sama z siebie”.
Przedsiębiorstwo
Porsche Design jest ekskluzywną marką lifestyle’ową powołaną do życia w 1972 r. przez Ferdinanda Alexandra Porsche i jego brata Hansa-Petera. Wraz z marką Porsche Lifestyle oraz Studio F. A. Porsche w austriackim Zell am See firma jest prowadzona przez Porsche Lifestyle Group. Do dzisiaj w Studio F. A. Porsche projektowane są wszystkie produkty Porsche Design. Oddziały w Zell am See, Berlinie, Ludwigsburgu, Los Angeles i Szanghaju umożliwiają realizację zamówień międzynarodowych klientów.
