Kryptosztuka
Projekt pilotażowy z potencjałem na przyszłość: Porsche Deutschland po raz pierwszy wystawiło na licytację ekskluzywny szkic projektowy w formie tokena NFT.
„Zaangażowane testowanie nowych technologii towarzyszy nam od zawsze”.
Peter Varga
Peter Varga przygotował szkic. To w końcu jego praca – Peter pełni funkcję dyrektora działu Exterior Design. Rysunek przedstawia estetyczny mariaż Taycana Cross Turismo i 911. Ale na tym jego wyjątkowość się nie kończy: to pierwszy projekt Porsche stworzony na rynek kryptosztuki, sprzedany na aukcji w formie cyfrowego obiektu, którego nie można skopiować – tzw. Non-Fungible Tokena (NFT).
„Zburzenie mostu między legendarnymi kształtami 911 a sylwetką najnowszego modelu Porsche, i to na potrzeby pierwszego NFT marki, było fascynującym zadaniem”, przyznaje Peter Varga. „Inicjatywa NFT była naturalną konsekwencją naszego wewnętrznego procesu innowacji. Zaangażowane testowanie nowych technologii towarzyszy nam od zawsze”.
Tokeny NFT bazują na technologii blockchain. Firma Porsche, jako pierwszy producent samochodów, wypróbowała ją już w 2018 roku również w przypadku samochodów. Do wczesnych projektów pilotażowych należało zamykanie i otwieranie pojazdu przez aplikację oraz przydzielanie ograniczonych czasowo uprawnień dostępu, jak i nowe modele biznesowe wykorzystujące szyfrowane logowanie danych. Możliwe do wdrożenia obszary zastosowań są stale rozwijane, np. w celu udoskonalania funkcji autonomicznej jazdy.
Pierwsze NFT od Porsche
The design sketch combines the Porsche 911 and Taycan Cross Turismo models.Czym jest NFT?
Token to po polsku „żeton”, „bon”. W dużym skrócie, NFT to niewymienialne, niemożliwe do sfałszowania aktywa cyfrowe. Mogą być to wartości niefizyczne, jak prawa do muzyki lub filmu. Nawet ważne tweety stają się tokenami NFT i znajdują właścicieli. Cyfrowa ochrona własności sprawdza się zwłaszcza w odniesieniu do obiektów fizycznych, jak nieruchomości i samochody. Oraz, oczywiście, dzieła sztuki. NFT są zbywalne, a rynek rośnie. Litera „N” w nazwie odróżnia je od kryptowalut, jak Ether czy Bitcoin. Kryptowaluty są tokenami wymienialnymi, jak banknoty w realnym świecie. Zarówno kryptowaluty, jak i NFT bazują na technologii blockchain.
Jak działa blockchain?
Istotą technologii blockchain jest odejście od centralnego systemu zarządzania danymi na rzecz systemu rozproszonego, w którym wszyscy zaangażowani dysponują takimi samymi prawami i informacjami. Przykładem przybliżającym samą ideę może być czat – np. na WhatsAppie lub podobnym komunikatorze. Wszyscy użytkownicy czatu w grupie publikują treści tego samego typu, a każdy kolejny wpis następuje po poprzednim, tworząc rodzaj łańcucha.
W technologii blockchain, do treści danego wpisu dopisywany jest tzw. hash, czyli odniesienie do poprzedniego bloku w łańcuchu. Hash to ciąg dowolnej liczby znaków, prowadzących do jednego źródła. Sprawdzenie nowego bloku należy do sieci, w której wszystkie komputery są równouprawnione i posiadają kompletną kopię łańcucha bloków. Gdyby więc ktoś chciał dokonać fałszerstwa, musiałby zmodyfikować wszystkie wprowadzone wcześniej wartości hash we wszystkich istniejących kopiach. Wykonanie takich obliczeń jest niemożliwe. To, w dużym uproszczeniu, filar bezpieczeństwa technologii blockchain.
Jaką funkcję pełnią NFT na rynku sztuki?
Historyk sztuki Thomas Kellein pracował jako kurator w dużych muzeach, m.in. w Bazylei, Londynie, Monachium, Pekinie, Wenecji i w USA. „Jesteśmy świadkami narodzin prężnego rynku sztuki cyfrowej, której autentyczność potwierdza się nie podpisami, a technologią blockchain”, wyjaśnia Kellein, nawiązując do aktualnego boomu na NFT. Kellein nie wątpi w bezpieczeństwo tego systemu. „Natomiast pod kątem treści taka inwestycja ma charakter równie spekulacyjny co sztuka analogowa: nie wolno zapominać, że sztuka – jak i pieniądze – nie istnieje bez wiary i przekonania”.
Jego zdaniem, rozwój prawdziwej rewolucji na rynku sztuki może mieć również specyfikę modułową: „Dzięki technologii NFT możliwa jest początkowa weryfikacja cyfrowych i fizycznych dzieł sztuki – czyli obrazów, rzeźb, rysunków czy fotografii. W niedalekiej przyszłości za pośrednictwem NFT będzie się jednak handlowało również częściami dzieł w formie fizycznej, tak samo jak akcjami.
Co mówi nabywca?
Amerykanin Ed Voyles wylicytował szkic Petera Vargi za 30,25 Ethereum – czyli równowartość ok. 80 000 euro. Porsche Deutschland przekazało tę kwotę na rzecz organizacji non-profit Viva con Agua, która walczy o zapewnienie dostępu do czystej wody pitnej dla ludności różnych rejonów świata.
26-letni Voyles licytował aż dwukrotnie: zarówno token NFT zweryfikowany przez blockchain, jak i szkic w formie fizycznej. „Obie wersje czynią ten szkic wyjątkowo cennym”, cieszy się kolekcjoner NFT i przedsiębiorca z Atlanty w stanie Georgia. Voyles należy do wiernych fanów marki Porsche, a od 2018 roku zajmuje się kryptowalutami. „Teraz jestem posiadaczem małego fragmentu historii Porsche. A ponieważ pieniądze trafiły na konto Viva con Agua, wszystkie strony skorzystały na tej transakcji”.
SideKICK: Wdrażanie idei z Fanzone
Forward31 jest jednostką Porsche Digital GmbH wyspecjalizowaną w tworzeniu firm. W 2021 roku utworzyła ona start-up Fanzone. We współpracy z tym młodym berlińskim przedsiębiorstwem Porsche przeprowadziło licytację swojego pierwszego NFT. Fanzone prowadzi platformę internetową, za pośrednictwem której kibice kupują, gromadzą i wymieniają karty do gry z podobiznami sportowców. Technologia blockchain gwarantuje autentyczność kart i pełne bezpieczeństwo.
