ICON: Het ontstaan van een merkteken

In 1952 staat het voor het eerst op een Porsche, tegenwoordig herkent iedereen het: het wapen van de sportwagenproducent. In het midden een steigerend paard, ontleend aan het wapen van de stad Stuttgart en omlijst door de contouren van een gouden schild. De naam van de stad bovenaan wordt geflankeerd door de rood-zwarte kleuren van de deelstaat. De gestileerde geweistangen van een edelhert zijn ontleend aan het wapen van de Württemberg-Hohenzollerns. Boven alles staat – als een beschermend dak – het opschrift Porsche.

Er is niet zoveel bekend over het ontstaan van het merkteken. Sinds 1948 prijkt er op elke motorkap van een sportwagen uit Zuffenhausen het opschrift Porsche. Drie jaar later ontstaat voor het eerst het idee om de 356 te voorzien van een echt merkteken. Daarom schrijft Porsche samen met de Stuttgarter arts en Porsche-klant van het eerste uur, Ottomar Domnick, in maart 1951 een wedstrijd uit voor Duitse kunstacademies. De prijs: 1.000 Duitse marken – maar geen enkel ontwerp overtuigt. Ver bij de sportwagenbouwers vandaan, in New York City, krijgt het idee vleugels.

De uit Oostenrijk afkomstige Max Hoffman geeft uiteindelijk het laatste zetje. De eigenaar van de Hoffman Motor Company heeft al naam gemaakt in de autobranche. Zijn specialiteit: de import van Europese sportwagens. Wat Hoffman in zijn door toparchitect Frank Lloyd Wright ontworpen showroom presenteert, groeit meestal uit tot de volgende hit op de Amerikaanse wegen.

Nadat hij de eerste Porsche 356 naar de VS importeert, wint hij niet veel later bij het Concours d’Élégance in Watkins Glen, New York, de prijs voor de interessantste auto. Maar de estheet Hoffman ziet meer mogelijkheden in de prijswinnende auto. Eind 1951, bij een zakendiner met Ferry Porsche in New York, zet de importeur het thema weer op de agenda: er moet een kwaliteitsmerkteken komen dat direct aanspreekt, een symbool dat nog meer identiteit creëert.

Het verzoek vindt gehoor. Op 27 december 1951 schrijft Ferry Porsche in zijn notitieboekje: “Stuurnaaf getooid met ‘Porsche’ en het wapen van Stuttgart of zoiets.” Eenmaal terug in Duitsland geeft hij Porsche-constructeur Franz Xaver Reimspieß de opdracht om een logo te ontwerpen dat de wortels van het bedrijf, de kwaliteit en de dynamiek van de producten symbolisch weergeeft.

Het resultaat is nu nog steeds actueel. In 1952 viert het wapen zijn première op de stuurnaaf van de 356, voordat het vanaf 1954 op elke motorkap van een Porsche staat en vanaf 1959 ook de wielen tooit. In overeenstemming met de tijdgeest onderging het steeds weer kleine aanpassingen. Inmiddels is het wapen geëvolueerd naar de vijfde versie. Daarbij heeft het wapen nooit zijn essentie verloren – en zo zal het nog generaties lang meegaan.