En garde!
De rolstoelschermer en Paralympics-medaillewinnaar Oliver Lam-Watson breekt op indrukwekkende wijze met alle vooroordelen.
Een bliksemsnelle steek met de degen laat zien dat Oliver Lam-Watson een meester in zijn discipline is. “En garde!", schalt het steeds weer door het trainingscentrum in Londen. De Brit is rolstoelschermer, zelfs een van de beste ter wereld. Momenteel traint hij voor het volgende succes. Zijn linkerhand houdt stevig de in de vloer verankerde rolstoel vast, het schermmasker camoufleert zijn geconcentreerde blik en in zijn rechterhand glanst de zilverkleurige degen. Een onverwachte battuta – een slag tegen de kling van de tegenstander – beantwoordt Lam-Watson met een schijnsteek en leidt zijn tegenstandster met een schijnbeweging om de tuin en – treffer! Ook al staat Lam-Watsons sparringpartner op twee benen, toch is ook zij niet opgewassen tegen zijn kundigheid. Na wat zuchten en gemurmel volgt een collegiale handdruk. De training is beëindigd. De gemaskerde schermer verandert weer in de vriendelijk lachende sportman.
Concentratie:
Oliver Lam-Watson describes his discipline as a cross between chess and combat sport.“Ik wil vooroordelen tenietdoen.”
Oliver Lam-Watson
Voor Lam-Watson is de schermsport een combinatie van schaken en vechtkunst, want de duellisten moeten zowel geestelijk als lichamelijk beweeglijk zijn. Hoe soeverein de 29-jarige deze kunst beheerst, bewijst hij in augustus 2021 als hij bij de Paralympische Spelen in Tokio een zilveren medaille wint bij het schermen met de floret voor teams. Na brons met het degenteam is het zijn tweede medaille binnen enkele dagen. Lam-Watson heeft zich eindelijk tegenover iedereen kunnen bewijzen. Sinds zijn kindertijd heeft hij krukken vanwege afwijkingen aan de bloedvaten in zijn linkerbeen. Voor anderen is deze handicap een reden om hem te zeggen dat hij niet alles kan. “Deze vooroordelen wil ik tenietdoen”, zegt Lam-Watson.
Doelen:
As the owner of a GT3, Oliver Lam-Watson has fulfilled one of his biggest dreams.
Triomf:
Lam-Watson with his first Paralympic medals at Tokyo 2021.Sinds de zomerspelen van 1960 in Rome is het rolstoelschermen een officiële paralympische sport. De wedstrijden zijn snel, meedogenloos en enerverend. Of zoals Lam-Watson het tijdens het gesprek in zijn ultramoderne trainingscomplex in het noorden van Londen formuleert: “Veelzijdig en spannend, aanvallend en defensief, tegenaanval en voorbereidingen, afstandstactiek, timing en vloeiende bewegingen.” De passie voor de sport straalt elke seconde van hem af, terwijl hij enkele jaren geleden geen idee van schermen had. Laat staan dat hij ooit een degen had vastgehouden. Sowieso ontdekte hij pas laat zijn passie voor welke sport dan ook.
De in Zuid-Londen geboren Lam-Watson kwam met het zeldzame Klippel-Trénaunay-Weber-syndroom ter wereld waardoor zijn mobiliteit sterk is verminderd. Toen zijn toestand op 9-jarige leeftijd verslechterde, zette dat zijn leven op zijn kop.
“Ik had voor de eerste keer het gevoel dat ik anders was dan andere kinderen”, herinnert hij zich. “En ik haatte de gymles op school, omdat het dan duidelijk werd.” Maar eerst wilde hij zijn handicap nog niet onder ogen zien. Ook niet toen hij als 20-jarige architectuur studeerde. Tegenover vrienden bedacht hij steeds weer smoesjes om uit te leggen waarom hij de krukken nodig had. “Mijn handicap mocht niet mijn leven bepalen”, zegt hij. “Ik wilde als gelijkwaardig worden gezien. Maar natuurlijk kwam men erachter dat de oorzaak van mijn beperking eigenlijk toch geen skiongeluk was.”
Succes:
The wording of Lam-Watson’s tattoo, “Do more,” sums up how he lives his life. It took him just six months to get a place on the national team, and four years to win his first medals.Toen hij 23 jaar oud was, gaf Lam-Watson zich aan zijn lot over. “Als ik dan al met deze handicap moest leven, wilde ik op z’n minst uitzoeken waar mijn grenzen liggen.” Dus meldde hij zich aan bij een fitnessstudio en al snel haalde een vriend hem over om mee te doen aan een spartan race. Dat is een extreme hindernisloop waarbij de deelnemers verschillende obstakels moeten overwinnen. “15 kilometer door water en modder op mijn krukken, dat was natuurlijk zwaar”, herinnert Lam-Watson zich. Daarna liep hij nog zes andere van dat soort wedstrijden uit.
Ambitie:
Sparring at the training facility in London. Lam-Watson trains up to six times a week to ensure his success.“Ik was echt trots op mezelf”, vertelt hij. “Toch besloot ik naar de dokter te gaan om te checken of het eigenlijk wel verstandig was om aan zulke evenementen deel te nemen.” Maar die vond dat hindernislopen eigenlijk geen echte sport was. Dat was natuurlijk niet wat Lam-Watson wilde horen. “Mijns inziens had ik enorm veel bereikt, genoeg om me vervolgens niet te laten ontmoedigen.” Vastbesloten om de dokter het tegendeel te bewijzen, zocht hij nog diezelfde avond in 2017 naar paralympische sporten die geschikt voor hem waren. Een discipline die eruit sprong, was het rolstoelschermen.
Dus deed ik een belrondje langs alle schermclubs in Londen. Eentje was uiteindelijk bereid om me op te nemen. Een paar dagen later vond de eerste training plaats, vanaf dat moment zes keer per week.
“Niemand heeft het recht om je te zeggen wat je kunt.”
Oliver Lam-Watson
Zes maanden later werd Lam-Watson genomineerd voor zijn eerste wereldkampioenschap in Hongarije. “Het niveau was extreem hoog”, aldus de atleet. “Niettemin werd ik als nieuwkomer op het WK door de beste schermers ingemaakt. Dat was nogal een steile leercurve.” Dus trainde hij verder en harder. De vruchten van zijn inspanningen lieten niet lang op zich wachten. Na de eerste medailles bij de wereldkampioenschappen in 2018 volgden ook de successen in Tokio, de absolute bekroning voor Lam-Watson.
Met zijn verhaal wil Lam-Watson inspireren en de maatschappelijke beeldvorming over mensen met een beperking veranderen. Op zijn YouTube-kanaal bespreekt hij thema’s als angst en amputaties, neemt hij de kijkers mee achter de coulissen van de Paralympics en post hij sinds kort ook clips van zijn skateboardtrucs. Of hij deelt een paar van zijn vele foto’s met zijn volgers, een passie die hij tijdens zijn studie ontwikkelde. “Ik kreeg een oude Nikon FM2 SLR en bracht mijn lunchpauzes in de donkere kamer door”, vertelt hij. “De fotografie is voor mij een vlucht. Het geeft mijn geest en lichaam even pauze, even los van de professionele sport.” Het liefst houdt hij zich bezig met het vastleggen van alledaagse momenten. Dan loopt Lam-Watson door de Londense wijk Soho en laat hij zich meevoeren door zijn camera. Soms duurt het wel meerdere maanden om een fotorolletje vol te schieten. “Maar dan voelt het alsof de afbeeldingen veranderen in herinneringen aan deze kleine momenten die ik al bijna was vergeten.”
Dagelijkse auto:
Lam-Watson has been driving a 911 with PDK transmission for two years.
Kracht:
GT3 driver and wheelchair fencer Oliver Lam-Watson breaks down stereotypes.De momentopnames op zijn sociale media gebruikt Lam-Watson om vooroordelen te verminderen. “Als mensen iemand met een beperking zien, denken ze meestal aan ziekenhuizen, krukken en rolstoelen. Maar dat is slechts de halve waarheid.” Hij zou zichzelf net zo cool kunnen kleden en net zo sterk kunnen zijn als ieder ander – of wat ook de maatstaf moge zijn om deel te nemen aan de maatschappij. Toch heeft ook hij in zijn leven te maken met negatief commentaar en discriminatie, zowel op internet als in het echte leven. Volgens hem ligt het eraan dat mensen met een beperking altijd te horen krijgen wat ze allemaal niet kunnen doen. Slechts zelden horen ze tot welke prestaties ze daadwerkelijk in staat zijn. “Ik beweer niet dat alles mogelijk is. Maar niemand heeft het recht om tegen mij te zeggen wat ik kan en wat niet. Daar kun je alleen zelf achter komen.” Dat geldt voor de medaillewinnaar vooral bij het autorijden. Sinds twee jaar rijdt hij dagelijks rond in een Porsche 911 GT3. Wat bij veel mensen steeds weer verbazing wekt. Vooral als ze zien dat hij daarmee op de gehandicaptenparkeerplaats staat of als achter de voorruit de blauwe gehandicaptenparkeerkaart ligt.
“Mijn rechterbeen functioneert, ik kan dus ondanks mijn beperking in een automaat rijden”, zegt Lam-Watson. “Daarom is mijn GT3 uitgerust met een PDK-versnellingsbak. Op dezelfde manier kan een sportwagen met handbediening worden uitgerust.” Dat Lam-Watson deze droom koestert, is direct te merken tijdens onze rit door Londen. De Brit is in zijn element. “De GT3 geeft me de mogelijkheid om snel, behendig en beweeglijk te zijn. Iets waartoe ik lichamelijk vaak niet in staat ben. Hij is een soort verlengstuk van mijn lichaam.”
Tegenwoordig heeft Lam-Watson zijn evenwicht gevonden als professioneel sporter. Een langetermijnplan heeft hij niet. “Dat zou me uit het hier en nu halen”, zegt hij. “Als ik iets over vijf jaar wil doen, kan ik daar ook direct mee beginnen.”
