Muziekstad Leipzig
Ze lijken overal vandaan te komen. Niet hard, niet opdringerig, maar perfect gedoseerd, prettig op de achtergrond. De klanken van Leipzig zijn een weldaad. Wie ze een keer gehoord heeft, zal bij de naam van deze stad altijd aan muziek denken. Nog bijzonderder: een rit door de stad met Yun-Jin Cho, de stervioliste van het beroemde Gewandhaus-orkest – en voor deze tocht de dirigent van de nieuwe Porsche Panamera.
Porsche Panamera 4S E-Hybrid
Brandstofverbruik gecombineerd: 2,2–2,0 l/100 km
Stroomverbruik gecombineerd: 18,1–17,4 kWh/100 km
CO₂-uitstoot gecombineerd: 51–47 g/km (geldig vanaf 12/2020)
Alle technische gegevens in dit magazine kunnen per land verschillen.
De Porsche Panamera E-Hybrid fluistert elektrisch over de Augustplatz, tot hij direct voor de deur van het nieuwe Gewandhaus staat. Het centrum van de stad vormt ook het centrum voor al haar klanken. Voor de hoekige muziektempel krijgen bezoekers vanzelf de neiging om stil te zijn, eerbiedig. Hier komen de werken van de allergrootste componisten tot leven, hier speelt het grootste beroepsorkest van de hele wereld, met 185 topmusici. De geschiedenis van het orkest gaat terug tot 1479.
We ontmoeten Yun-Jin Cho, die staat voor het heden van het orkest – en ook voor de toekomst. De violiste uit Zuid-Korea kwam in 2008 naar Leipzig en is nooit meer weggegaan. Inmiddels is ze de plaatsvervangende eerste concertmeester van het traditierijke orkest. Wereldwijd geldt ze als één van de allerbesten in haar vak. Als vijftienjarige verliet ze haar thuisstad Seoul om in het buitenland muziek te studeren. Toen al gold de violiste als uitzonderlijk talent. Oorspronkelijk wilde ze naar Boston, maar het lot voerde haar in 1998 naar Berlijn, helemaal alleen. Ze begon haar studie en ging tien jaar later op auditie in Leipzig. Als we voor het Gewandhaus arriveren, vertelt Cho: “Het orkest had altijd al een indrukwekkende reputatie.” Ze lacht: “Hoewel ik toen nog niet besefte hoe diep de wortels van de klassieke muziek hier zijn.”
Uitzonderlijk talent:
Yun-Jin Cho came to Germany at the age of fifteen to study music. She has always been fascinated by the Leipzig Gewandhausorchester. Today she is its Deputy 1st Concertmaster.Ze kreeg de baan die haar leven zou veranderen en leerde de stad kennen. “Als ik hier nu in een traditioneel café zit, stel ik me voor hoe Robert Schumann hier ooit gegeten heeft en een melodie heeft gecomponeerd. Het gevoel dat je in de voetsporen treedt van grote klankkunst – dat is in Leipzig alomtegenwoordig.”
Cho stapt weer in de Porsche Panamera 4S E-Hybrid. Enthousiast: “Geweldig, van hieruit kan ik de geluidsinstallatie bedienen!” Ze dirigeert de auteur naar de muziekwijk, met zijn grote dichtheid aan goed bewaarde klassieke villa’s. Het zijn stille getuigen van de vroege klankkrachtige jaren van Leipzig.
Bach, Schumann, Beethoven – ze waren allemaal in Leipzig en hebben een unieke schat van muziek achtergelaten in de stad.
De stad had zich al in de vijftiende eeuw ontwikkeld tot de belangrijkste handelsplaats tussen Oost- en West-Europa. De economische metropool was rijk en het culturele leven bloeide. De toenmalige magistraat kon het zich veroorloven om drie stadsmuzikanten in dienst te nemen, die de feesten in het raadhuis, de theaters en de godsdiensten in de kerken van de stad opluisterden. Dit was een dusdanig succes dat de traditie tot 1840 werd voortgezet. De musici ondersteunden ook het orkest van de Grote Concerten, dat in 1743 begon met optreden, betaald door de edelen en rijke burgers met interesse in muziek. Ruim dertig jaar kon het publiek regelmatig genieten van livemuziek in het restaurant ‘Zu den drei Schwanen’. De fijne klankcultuur werd al snel ruim buiten de stadsgrenzen befaamd en beroemd. Er moest meer ruimte komen. Die werd gevonden in het ‘Gewandhaus’, de lakenhal. Hier werkte het doekmakersgilde van de stad. Het gilde bezat een grote ongebruikte zolder, die op aandringen van de burgemeester werd uitgebouwd tot concertzaal. Het eerste Gewandhaus-concert vond plaats in november 1781. Hiermee werd Leipzig het middelpunt van muzikaal Europa.
Porsche en Leipzig – die combinatie werkt als grote aanjager voor de regio.
In de Panamera voert Cho ons langs plaatsen die deze grote traditie in herinnering brengen. In de schilderachtige muziekwijk is tegenwoordig de hogeschool voor Muziek en Theater ‘Felix Mendelssohn Bartholdy’ gevestigd. Hier geeft ze les aan een volgende generatie. Trots: “Het is de oudste hogeschool voor muziek van heel Duitsland!” We rijden verder op een spoor van noten en melodie. Langs het imposante nieuwe gemeentehuis, over de Roßplatz en vervolgens één keer rechtsaf en twee keer linksaf. We staan voor het klassieke woonhuis van de familie Schumann. “Hier woonden Robert en Clara Schumann de eerste vier jaren van hun huwelijk. De bruid was net 21 toen ze hierheen verhuisden”, vertelt de violiste. Tegenwoordig is het huis een combinatie van museum, evenementenlocatie en opleidingsplek. Bezoekers zien hoe het kunstenaarspaar leefde en waar ze beroemde collega’s ontvingen, zoals Felix Mendelssohn Bartholdy, Franz Liszt en Hector Berlioz. Hier, in het gebouw in de Inselstraße met huisnummer 18, componeerde Robert Schumann het stuk Liebesfrühling op. 37 samen met Clara, de Frühlingssinfonie en zijn Pianokwintet op. 44. Cho voegt er stralend aan toe: “Clara heeft de première van dat laatste stuk gespeeld in het Gewandhaus.”
Rustpunt:
Clara Zetkin Park extends straight through the city. A place for Cho to find tranquility.Wolfgang Amadeus Mozart was ooit één van de eerste grote namen in Leipzig. In 1789, slechts twee jaar voor zijn vroege dood, hield hij een concert in het Gewandhaus. In het seizoen 1825/1826 waren voor het eerst de negen symfonieën van Ludwig van Beethoven als cyclus te horen, midden in de muziekcultuur van de stad Leipzig. De componist leefde toen nog. Vanaf 1835 was Felix Mendelssohn Bartholdy de kapelmeester van het Gewandhaus. Zijn Schotse Symfonie en zijn Vioolconcert in e-mineur op. 64 zagen hier het licht. Onder zijn leiding werden de symfonieën van Robert Schumann en de grote Symfonie in C-majeur van Franz Schubert voor het eerst opgevoerd. Nog meer premières: Die Meistersinger-overture van Richard Wagner in 1862 en het Vioolconcert van Johannes Brahms in 1879 – beide gedirigeerd door de eigen componist. De negentiende eeuw was een muzikaal hoogtepunt en Leipzig was het podium. De componisten plantten een boom die nog altijd vrucht draagt: Leipzig had en heeft een onweerstaanbare aantrekkingskracht op de ware top van de kunst. Sommigen kwamen voor een paar maanden, anderen bleven jarenlang.
Zoals Yun-Jin Cho, de stervioliste. Ze wil ons ook nog een andere kant van haar stad laten zien, het moderne gezicht van Leipzig. Energiek neemt ze het stuur: “Het nieuwe Leipzig is ontzettend bont en dynamisch!” Ze stuurt de Panamera doelgericht door de stad. De sportlimousine met 412 kW (560 pk; Porsche Panamera 4S E-Hybrid: brandstofverbruik gecombineerd: 2,2–2,0 l/100 km, stroomverbruik gecombineerd: 18,1–17,4 kWh/100 km, CO2-uitstoot gecombineerd: 51–47 g/km (geldig vanaf 12/2020)) systeemvermogen is hier thuis: Porsche fabriceert de modelreeks sinds 2009 in de fabriek in Leipzig. De metallic papayakleur bevalt Cho goed. “Deze wagen past perfect bij de stad”, vindt ze. “Hij is veelzijdig als een groots muziekstuk, soms met passie en vuur, dan weer zacht en empathisch.” Ze vertelt over de veranderingen die ze heeft meegemaakt. In de afgelopen decennia is de overzichtelijke hoofdstad van Saksen ontwaakt uit haar Doornroosjeslaap. Dertig jaar na de hereniging van Oost- en West-Duitsland heeft Leipzig haar oude glans weer terug. Niet alleen cultureel, maar ook maatschappelijk en op culinair gebied. Bedrijven als Porsche en BMW leveren hier een doorslaggevende bijdrage: hun nieuwe productielocaties werken als een turbomotor voor de gehele regio. Welstand en cultuur bloeien in dit deel van Saksen.
Spanningsboog:
Leipzig is as multifaceted as a great piece of music.
Dat zien we ook bij onze laatste stop: een oude fabriek aan de rand van het stadsdeel Lindenau. Dit was ooit de grootste spinnerij van Europa. Nu is de locatie wereldwijd bekend. De Britse Guardian noemde de spinnerij zelfs “the hottest place on earth”. Beroemde schilders als Neo Rauch hebben hier hun atelier. Hoe moedig de kunst opstijgt uit de muren van het oude bakstenen gebouw zien we direct als we de hoek omgaan. Een gigantische bol van glas en beton troont op het bedrijf van kraanbouwer Kirow Ardelt. De Niemeyer Sphere is een van de laatste ontwerpen van de Braziliaanse sterarchitect Oscar Ribeiro de Almeida Niemeyer Soares Filho, die in 2012 stierf op de hoge leeftijd van 104 jaar. “Het is alsof de geschiedenis zich herhaalt”, droomt Yun-Jin Cho. “De kunst in Leipzig bloeit weer op, net als eeuwen geleden met de klassieke muziek. Er stroomt magie door de stad, het is als een magneet – ik blijf Leipzig in ieder geval trouw.”
SideKICK: Partnerschap met het orkest
Porsche is al sinds 2011 een vaste partner van het Gewandhaus-orkest uit Leipzig. Het doel van de samenwerking is klassieke muziek voor iedereen toegankelijk te maken. Sinds 2014 is het evenement ‘Klassik airleben’ het zwaartepunt van deze samenwerking. De kosteloze openlucht-concertreeks trekt jaarlijks tienduizenden bezoekers naar het Rosental-park in Leipzig. Daarnaast omvat het engagement van Porsche een breed spectrum aan sociale, sportieve en culturele activiteiten zoals de ondersteuning van jonge voetballers en de Porsche Safari over de natuuroppervlakken van het fabrieksterrein om het milieubewustzijn te versterken.
