Word wie je bent

Energiek en licht. Bas Kast snijdt de citroenen voor de lunch met dezelfde nonchalance waarmee hij een paar uur eerder uit zijn auto veerde, een Porsche 911 Carrera Targa uit 1987. De succesvolle schrijver is er ondertussen ongetwijfeld aan gewend dat iedereen hem makkelijk tien jaar jonger schat. Kast is jongensachtig slank en draagt jeans, een T-shirt en heeft lang haar dat losjes naar achteren is gekamd – niemand gelooft dat hij al 47 is. Het zal wel aan zijn dieet liggen. Of aan de genen. Maar misschien is het ook wel zijn compleet nieuwe evenwicht.

Kast: “Ik ben tegenwoordig meer ontspannen. Meer de mens die ik wilde worden.” Natuurlijk is het ook makkelijker praten als je, zoals Bas Kast, bijna een miljoen exemplaren van je laatste boek hebt verkocht. Het voedingskompas is alweer toe aan de 33e oplage. Het boek is in ruim twintig talen vertaald. Eind september is ook zijn eerste roman verschenen, voorlopig alleen nog in het Duits bij uitgeverij Diogenes: Das Buch eines Sommers. Werde, der du bist. Het zou ook de titel van zijn leven kunnen zijn. “Mijn droom was altijd om romanschrijver te worden”, vertelt Kast. En om een Porsche 911 Carrera Targa te rijden, ook dat. Hij heeft beide dromen waargemaakt. Maar zijn weg naar de top was wel een route met scherpe haarspeldbochten. We gaan een paar jaar terug in de tijd. Bas Kast, begin veertig, ruim tien kilo zwaarder, verslaafd aan fastfood en redelijk succesvol als schrijver van non-fictie. Ontbijt met chocolade, eet vrijwel iedere dag vlees, en ’s avonds paprikachips met bier. Tot die ene lenteavond waarop zijn hart er bij het joggen plotseling even mee ophoudt. Na meerdere attaques, ook ’s nachts, gooit de jonge vader zijn koers volledig om. Te beginnen met zijn eetpatroon. Kast is bioloog, psycholoog en wetenschapsjournalist. Drie jaar lang verdiept hij zich systematisch in het onderzoek naar voeding en overgewicht. Hij werkt zich door duizenden artikelen en ontelbare dogma’s en mythes rondom eten. En het resultaat van deze diepgaande recherche vat hij samen in een losjes geschreven adviesboek, dat razendsnel de bestsellerlijsten verovert.

“En dat terwijl ik niet meer zo heel streng ben als toen ik net begon met mijn nieuwe eetpatroon.” Kast brengt zijn adviezen aan zijn lezers ook zelf in de praktijk. Hij eet waar mogelijk alleen onbewerkte voedingsmiddelen, en dan vooral plantaardige voeding. Vlees eet hij slechts twee keer per maand, als bijgerecht. Eén of twee keer per week komt er vis op tafel.

Ook vandaag is visdag: in de roestvrijstalen braadslee ligt een grote forel uit een nabije kweekvijver, omringd door halve tomaten, stukken ui, takjes rozemarijn en partjes citroen. Het geheel is royaal met olijfolie besprenkeld. Het is een eenvoudig recept, want Kast is er de man niet naar om urenlang in de keuken te staan. “Ik kook iedere dag voor mijn gezin, dat mag niet meer dan een half uur kosten”, zegt hij, terwijl hij de vis in de oven schuift. Op het fornuis pruttelt ondertussen een linzensoep met tomaten, knoflook en groentebouillon. Het is een recept van zijn zus Ellen, die hem tijdens zijn levenscrisis en zijn hartproblemen heeft aangemoedigd om zijn eetpatroon zo drastisch om te gooien. “Ellen had net een Low-Carb-dieet gevolgd en enthousiast verteld hoe goed ze zich voelde. Het was puur toeval.”

Worst, patat en zeker vlees uit de bio-industrie komen er tegenwoordig bij Kast niet meer in. Ook suiker vermijdt hij zoveel mogelijk. Yoghurt eet hij wel, melk gebruikt hij liever wat minder. In plaats daarvan: goede olijfolie, veel noten, peulvruchten, fruit en heel veel groenten. Als ontbijt neemt hij alleen filterkoffie en een stuk donkere chocolade met negentig procent cacao. Na zeven uur ’s avonds eet hij bij voorkeur helemaal niet meer. Alcohol drinkt Kast met mate, hoewel hij als achterkleinkind van een Zuid-Duitse wijnboer wel degelijk waardering heeft voor een glas goede wijn.

Wie bij Bas Kast aankomt met klachten over “afzien” of de vraag “of hij dan niet meer kan genieten”, krijgt een lachende reactie: “Voor mij is de afwezigheid van hoofdpijn puur genot. Het voelt geweldig dat ik een trap op kan lopen zonder buiten adem te raken. Ik geniet van mijn lichaam en kan waarschijnlijk behoorlijk gezond oud worden. Ik hoef nog maar zelden naar de dokter.”

“Schrijven is voor mij ook zinnelijk, net als koken.” Bas Kast

Nog meer genot: een rit in zijn Porsche 911 Carrera Targa. “Die wilde ik al toen ik nog studeerde. Mijn vader had ooit een rode Porsche 356 en hij zei altijd dat dat de beste auto was van allemaal.” Kast heeft de opbrengsten van zijn bestseller gebruikt om zijn Porsche aan te schaffen, nu twee jaar geleden. “Heerlijk, dat ruimtegevoel, de esthetiek en de perfectie”, vertelt hij. “Je voelt dat er ingenieurs aan hebben gewerkt die echt van auto’s houden.”

Ook heerlijk: de geuren in de keuken. De linzensoep is klaar en ook de forel ruikt uitstekend. Aan tafel! We zitten buiten op het terras van Weingut am Stein in Würzburg, omringd door heuvels vol wijngaarden. En natuurlijk smaakt alles perfect. Kast, die net buiten Würzburg op het platteland woont, houdt van deze plek. In de keuken van het bijbehorende sterrenrestaurant heeft hij ook de foto’s gemaakt voor het aanvullende kookboek bij Het Voedingskompas, waarvan ruim 140.000 exemplaren zijn verkocht.

Hij had het even rustig aan kunnen doen, maar Kast volgde zijn eigen kompas en schreef zijn eerste echte roman, eindelijk. “Zonder de royalty’s van Het Voedingskompas had ik dat nooit aangedurfd”, vertelt Kast. Hij schreef zijn eerste fictie al op zijn zeventiende en waagde begin twintig nog een roman. Twee flops. En nu dan Das Buch eines Sommers. Het gaat over een jonge man die zich op zoek naar zijn levensdoel sterk laat inspireren door zijn oom, een levensgenieter, romanschrijver en Porsche-rijder. Natuurlijk heeft Bas Kast veel van zichzelf verwerkt in het verhaal, zowel in de jonge man als in de oom. Kast: “Eigenlijk ben ik dat allebei. Ik wilde doordringen tot de kern van het eigenlijke ik.”

“ Geluk ontstaat als je wilt wat je krijgt.”

In vergelijking is de recherche voor zijn non-fictie, al is dat nog zoveel werk, een stuk eenvoudiger. “Bij een roman leg je je hele ziel in het werk,” vertelt de schrijver. “En je moet natuurlijk ook iets te vertellen hebben.” Dat laatste is op zijn 47e waarschijnlijk eenvoudiger dan op zijn zeventiende. Toch was het voor Kast een volledig nieuwe weg. Ergens onderweg kreeg hij advies van zijn redacteur: “Minder denken, meer voelen.” Kast: “Die zin werkte bevrijdend.” Als auteur van non-fictie was hij eraan gewend om op onderzoeksresultaten te bouwen. Alles op basis van wetenschappelijke inzichten, met pagina’s vol literatuurverwijzingen die getuigen van uitgebreide expertise. Als romanschrijver bestaat die expertise uitsluitend uit wat je zelf hebt beleefd, ervaren, begrepen. En gevoeld – vooral gevoeld. “Succes is krijgen wat je wil”, zegt Kast. Alsof hij het wil benadrukken, prikt hij doelgericht een laatste, heerlijk zoete tomaat van zijn bord. “Geluk ontstaat als je wilt wat je krijgt. Dat lukt me ondertussen steeds vaker.” Het kompas van Bas Kast geeft een nieuwe richting aan. Misschien voor het eerst in zijn leven is het helemaal zijn eigen richting.

Forel à la Tini*

* Tini is mijn schoonmoeder, die zich heeft verdiept in natuurlijke geneeswijzen en gezonde voeding.

De linzensoep van Ellen*

* Ellen is mijn zus die mij jaren geleden mijn eerste inspiratie gaf om mijn eetpatroon te veranderen.

▶ 1 tomaat, 1 ui en 2 tenen knoflook wassen en fijnhakken.
▶ De ui en knoflook fruiten in 1 eetlepel olijfolie.
▶ 1 eetlepel tomatenpuree toevoegen, en vervolgens ook de blokjes verse tomaat.
▶ 200 g rode linzen, 1 eetlepel paprikapoeder en 1 liter groentebouillon toevoegen, ca. 20 minuten op een laag vuurtje laten koken en vervolgens op smaak brengen met zout, peper en citroensap.

De recepten zijn afkomstig uit het kookboek dat Kast samenstelde als aanvulling op Het Voedingskompas.