Blik op het onzichtbare

Vanaf de 34e verdieping zweeft de blik voorbij aan de kantoortorens, over de huisjes uit de pionierstijd en de platte daken in Bauhaus-stijl heen, om vervolgens de Middellandse Zee in te duiken. De spiegelende tweelingtorens achter de snelweg door Tel Aviv staan bekend als het koekoeksnest voor innovaties op het gebied van autonoom rijden. Daar zit het team van de start-up TriEye te broeden op een camera die verder dan het zichtbare moet kunnen kijken – en die daarmee de oplossing zou moeten worden van wat geldt als een van de grootste uitdagingen als het gaat om mobiliteit. TriEye is ontstaan aan de Hebrew University, waarvan de afdeling voor nanofotonica een van de beste ter wereld is.

“Grove is met de investering in TriEye een geweldig risico aangegaan”, zegt de jongeman naast Klimovsky. “Maar wij hebben bewezen dat onze technologie ook echt werkt.” Ziv Livne is binnen de start-up verantwoordelijk voor de commerciële ontwikkeling, nadat hij eerder deel uitmaakte van het team van Grove Ventures. “Dat geeft maar weer eens aan hoe nauw de banden zijn binnen de scene hier in Tel Aviv”, vindt Klimovsky. Veel loopt er via persoonlijke aanbevelingen.

“Als ecosysteem is Israël reuzespannend”, zegt Klimovsky. Er zijn genoeg talenten en stimulatoren aanwezig, inclusief de nodige broedplaatsen, maar ook de regering investeert in onderzoek. En er zijn de succesverhalen die aanzetten tot navolging, zoals dat van de in 2017 door het Amerikaanse bedrijf Intel voor een bedrag van 15,3 miljard dollar overgenomen start-up Mobileye uit Jeruzalem. Alleen al in de eerste helft van 2019 zijn er in Israël 66 bedrijven overgenomen, voor een recordbedrag van in totaal 14,84 miljard dollar.

In Tel Aviv heeft Porsche in 2017 een Digital Lab opgezet, met als doel talenten en technologieën voor de toekomst te ontdekken. “Porsche Digital is investeerder in het Grove-fonds en strategisch partner. Zo zijn wij samen op zoek naar innovaties en we wisselen onze bevindingen met betrekking tot het ecosysteem en de behoeften van de branche uit”, zegt Klimovsky. Dat het daarbij niet alleen gaat om twee culturen die met elkaar geconfronteerd worden – het snelle en wendbare van start-ups en de gevestigde, multinationaal optredende sportwagenfabrikant – kan soms een echte uitdaging zijn. Maar het is vooral winst, volgens Klimovsky. “Het gaat erom de juiste, gemeenschappelijke toon te vinden.”

Sigalit Klimovsky zelf heeft de ondernemersmentaliteit in de loop van haar carrière in de meest uiteenlopende vormen leren kennen, zoals tijdens de vijf jaar die ze in Australië werkte. Met haar voorliefde voor techniek en haar wereldwijde ervaring voelt ze zich te midden van oprichters van technologische bedrijven even goed thuis als onder directeurs. Met haar collega’s van Porsche Digital en enkele veelbelovende start-ups spreekt Klimovsky graag af in de centrale van Grove Ventures in het noorden van Tel Aviv of in het kleine kantoor in de binnenstad, niet ver van de toren waarin TriEye is gehuisvest. Labs TLV is de benaming voor deze luxueuze flexwerkplek. Wanneer de lift omlaag suist, duikt in de tekenfilm op een reusachtig beeldscherm een toekan, een spechtvogel uit het regenwoud, mee naar beneden.

Eenmaal op straat gaat het er zo op het eerste gezicht juist tamelijk rustig aan toe. Gerestaureerde puntgevelhuisjes die nogal opvallen tussen al die platte daken. Op de achtergrond herinnert de toren vol antennes naast het helikopterplatform op het dak van het Ministerie van Defensie eraan dat knowhow en een pioniersgeest hier niet alleen te danken zijn aan een paar excellente universiteiten. Er is bijna geen ander land waar het leger, onderzoeksinstituten en de industrie met zoveel succes talenten en technologieën uitwisselen als in Israël. Wie daaruit zou willen concluderen dat start-ups hier dan ook wel heel formeel in de omgang zullen zijn, heeft het echter mis. “Wij hebben weinig ontzag voor hiërarchieën en autoriteit”, legt Klimovsky uit. “Wie hier een vraag stelt, kan een tegenvraag als antwoord verwachten. Sommigen zouden dat gotspe noemen, de Joodse kunst van de brutaliteit. Anderen zouden zeggen dat wij elkaar nu eenmaal graag prikkelen.”

Wellicht is deze platte hiërarchie te verklaren aan de hand van de oprichtingsjaren van de staat, toen er in Israël nog niemand met halfgeleiders bezig was en iedereen moest helpen met het droogleggen van moerassen en het ontginnen van land. In de kibboets moesten de mensen alles met elkaar delen en aten ze gezamenlijk in de eetzaal.

De collectieve nederzettingen zijn inmiddels allang geprivatiseerd. Toch flakkert er een vleugje nostalgie op wanneer Klimovsky besluit waar ze die dag zal lunchen. In restaurant Chadar Ha'Ochel wordt speels verwezen naar de spartaanse eetzalen van de kibboetsen – ook al serveert de kelner dan vis-kebab met een exquise salade. Chadar Ha'Ochel is direct gelegen naast het Museum of Art, waarvan de geometrische nieuwbouw er opgevouwen als een stuk origami bij ligt. Een uitstekende plek voor een blik in de toekomst.

Maar nu moet Sigalit Klimovsky eerst haar zoontje van acht ophalen van school, en dus vertrekt ze richting de Rothschild Boulevard. Op deze winkelboulevard, de belangrijkste slagader van Tel Aviv, valt een hoogst actueel fenomeen van de deeleconomie waar te nemen: hier, onder de kruinen van de flamboyantbomen, scheren hipsters en zakenlieden langs elkaar. Israël mag dan een land zijn waar onmisbare toepassingen vandaan komen als het gaat om de digitalisering van auto’s – als je er zo rondkijkt, zie je dat er vooral een heel ander vervoersmiddel bezig is met een onstuitbare opmars: de reuzehandige elektrische step.